Niet bellen in de auto. Nee, ook niet handsfree! De impact van regels
By:
Erik Deen
Erik Deen
Het was even geleden, dat ik blij was dat de beruchte Ketelbrug (halverwege de A6 tussen Lelystad en Emmeloord) open stond en ik tien minuten niet verder kon. Normaliter is dat een op zijn minst hinderlijke onderbreking van het op-maximum-snelheid-naar-het-noorden-rijden. Nu een welkome pauze om nog iemand te bellen die ik nodig moest spreken.
“Maar waarom bel je die persoon niet gewoon in de 95 kilometer die je vóór de Ketelbrug al hebt gereden?”, hoor ik je denken. Het antwoord luidt: “Omdat ‘t de regel is om niet te bellen in de auto, ook niet handsfree”.
Ja, alleen omdat het een regel was, belde ik pas toen ik stilstond voor de brug. Ik deed dat niet omdat ik dat zo graag wilde. Wat zo’n regel allemaal met je doet, is de moeite van het overdenken waard. Sinds ik niet meer bel in de auto heb ik dáár voldoende tijd voor en dit is het resultaat.
De regels en de redenen
Met een kleine groep collega’s zijn we aan het werk in het noorden van het land. Onze opdracht is om een grote groep bouwers te helpen om veiligheid in bouwwerken te vergroten. Met alle schade die de aardbevingen hebben opgeleverd, is er een navenant grote hoeveelheid bouw- en herstelwerk. Een gelegenheid bij uitstek om te kijken hoe deze sector, die slecht scoort in de ongevalsstatistieken, een stap voorwaarts kan maken op het terrein van veiligheid.
Onze opdrachtgever kent als één van de voorwaarden voor het verstrekken van bouwopdrachten aan aannemers, dat deze zich houden aan negen ‘life-saving-rules’. Levensreddende regels, afkomstig uit de petrochemische industrie, waarvan er één is: niet bellen in de auto. Andere regels gaan bijvoorbeeld over het betreden van afgesloten ruimtes, over het veilig werken op hoogte en over het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen.
De niet-bellen-regel is gebaseerd op ongevallen in de petrochemische industrie. Bellen tijdens het rijden was de oorzaak van een aanzienlijk aantal dodelijke ongevallen wereldwijd. Er is veel onderzoek gedaan naar het effect van bellen (handheld of handsfree) en hoewel de precieze kracht van deze factor niet bekend is, is duidelijk dat afleiding door bellen een sterke toename van het risico op ongevallen met zich meebrengt. Ander onderzoek laat zien dat handsfree bellen niet een veiliger manier van bellen is dan handheld. Al dit onderzoek geeft ons in elk geval een rationale achter de regel. En als je weet wat het waarom is van de regel, is-ie makkelijker na te leven.
Niet leuk maar we doen wel mee
We weten dat het voor aannemers, uitvoerders en bouwvakkers erg moeilijk is om hun telefoontjes pas na de autorit te plegen. Er moeten zoveel via belletjes gedaan worden dat dit een te grote inbreuk op de werkroutine zou zijn. Menig bouwer die we bellen, spreekt ons toe vanachter zijn stuur. Ondanks die wetenschap vonden we dat wij ons in elk geval moesten committeren aan deze regel. Hoe kunnen we geloofwaardig zijn in ons werk rond veiligheid als we zelf niet het goede voorbeeld geven? Veel van de andere acht regels zijn nauwelijks op ons werk van toepassing, maar die ene over het bellen in de auto des te meer.
In tegenstelling tot bouwers, is ons nooit een contract voorgelegd waarmee we ons verplichten tot het naleven van die niet-bellen-regel. We kozen er toch voor, uit vrije wil.
Elke regel heeft zo z’n nadelen
Je kunt je voorstellen dat niet meer bellen in de auto (“Nee, ook niet handsfree!”) een regel is waar veel nadelen aan kleven. De tijd in de auto was nu juist zo fijn om even je collega’s te bellen om wat dingen af te stemmen of simpelweg bij te kletsen. Het is ook de tijd dat je snel wat regeltelefoontjes pleegt voor of met klanten. Of eindelijk eens je moeder belt die je al te lang niet meer gesproken hebt. Dat kan dan dus allemaal niet meer.
Wat nu? Dat worden hele lange, saaie en improductieve autoritten naar het hoge noorden en terug. Twee uur ‘niets doen’ en daarna nog een hele lijst met te plegen telefoontjes, dat is niet handig. Als je dan eenmaal ter plekke bent is het òf te druk met afspraken waar je inrolt, òf je bent te laat weer thuis om nog klanten en collega’s lastig te vallen. In het laatste geval nog afgezien van het feit dat je inmiddels te moe bent om te bellen.
Nee, handig was die regel niet, erg onpraktisch zelfs. Maar we vonden dat we het toch moesten doen. Door ons te houden aan een deels zelf opgelegde, deel van buiten komende regel, zaten we midden in ons zelfgecreëerde veiligheidsexperiment. Dus gingen we eerst eens kijken of we konden morrelen aan de regel; niets menselijks is ons vreemd. Behalve onze eigen sjoemel-neigingen, kwamen plots veel van onze uitgangspunten over veiligheid aan de orde.