Een hogeschool waar ik als adviseur betrokken ben gebruikt, net als veel andere, studieloopbaangeleiding (SLB) om studenten te ondersteunen bij de ontwikkeling van (beroeps)competenties, bij leren leren/studievoortgang en bij loopbaankeuzes en beroepsontwikkeling. Uit evaluaties bleek dat studenten niet zo te spreken zijn over SLB. Docenten delen dit gevoel. Tijd voor actie!
Waarderend onderzoek naar SLB
De hogeschool startte een pilot op. Gericht op het versterken van inzicht in de aandachstpunten, kansen en mogelijkheden van SLB binnen één van de Schools. Dat inzicht kan dan gebruikt worden om tot een nieuw ontwerp van SLB te komen. Na een onderzoek onder docenten van de betreffende opleiding, staan twee studentenpanels op het programma. We besluiten om met hen een waarderend gesprek te voeren en te focussen op waardevolle elementen van SLB. Want als we weten wat er nu goed werkt, kunnen we dat versterken en uitbouwen. Ook prikkelen we de studenten om aan de hand van zelf gekozen beelden te laten zien wat voor hen de ideale SLB is.
Ontwerpen met studenten
De panelgesprekken verlopen precies zoals we dat voor ogen hadden: in een open sfeer, met ruimte voor iedereen en voor alle suggesties die gedaan worden. De studenten schetsen heel duidelijk hoe SLB het beste voor hen werkt en wat daarvoor nodig is. We zijn onder de indruk van hun ontwerpbekwaamheden! In één van de panels wordt ook duidelijk hoe inventief studenten zijn als zij zelf invloed willen nemen op de inhoud van hun opleiding. “Gewoon je persoonlijk ontwikkelplan zo schrijven dat je mag werken aan de punten die jij interessant vindt. Dus als dat betekent dat je je sterke punten juist als ontwikkelpunten moet opvoeren, dan doe je dat.”
Beelden van het ideale SLB
We presenteren de uitkomsten van de studentenpanels aan de nieuwsgierige docenten. Met name de beelden die studenten gekozen hebben om uitdrukking te geven aan hun ideale SLB spreken tot de verbeelding: we laten kopjes koffie zien (‘goed gesprek’), doelpunten (‘SLB helpt mij om te scoren’) en een grote groene boom (‘SLB helpt mij om te groeien en na te denken over mijn toekomst; het is een organisch proces’).
En ook contact op wat juist niet werkt...
Enkele studenten hebben juist beelden gekozen van wat SLB nu is en waar ze vanaf willen, zoals een vinklijstje waarop wordt bijgehouden wat je wel en niet behaald hebt. Het is mooi om te zien dat de docenten ook geen warm gevoel krijgen bij dit beeld.
Energie voor vernieuwing
We lichten toe wat volgens studenten de werkende elementen zijn van SLB. De docenten zijn duidelijk blij met wat ze horen. Er zijn dus ook onderdelen waar studenten blij mee zijn! De aandacht voor wat werkt en hoe dat meer ingezet zou kunnen worden, geeft lucht en ruimte en biedt nieuwe perspectieven. Ondanks enige scepsis vooraf, zien de docenten de waarde van het betrekken van studenten bij de pilot. Zij vinden, net als wij, dat er heel waardevolle ideeën geopperd zijn. Drie docenten melden zich om met ons een volgende ontwerpstap te maken. Vanzelfsprekend betrekken we daar dan ook weer studenten bij.
Want het is wel duidelijk dat studenten onmisbare partners zijn bij onderwijsvernieuwing. Dat partnerschap krijgt alleen vorm wanneer je met ze omgaat als partners. En dat betekent: moeite doen om echt contact met ze te maken, de dialoog aangaan, hun inbreng waarderen en hun ideeën serieus nemen. Je hoeft studenten er niet op te wijzen dat ze mede verantwoordelijk zijn voor hun opleiding en leren. Dat is in dit project wel gebleken.