“Grow-up, wake-up, clean-up, show-up” (Ken Wilber).
Als facilitator is het belangrijk om op zoek te gaan naar je authentieke zelf. Doe je eigen opruimwerk, wees je bewust van conditioneringen en neem leiderschap. Wanneer je als begeleider jouw unieke kracht écht kent en schaamteloos toont aan de wereld, ontstaat er ruimte voor verandering en creëer je wezenlijke impact.
In dit duo-interview delen K&S-adviseurs Sofie Hendrikx en Kris Snick hun inzichten over het belang van het faciliteren van veranderingsprocessen vanuit je authentieke zelf ook wel ‘zone of personal genius’ genoemd. Ze nemen je mee in hun persoonlijke zoektocht naar die eigenheid en hoe dit hen heeft geholpen om effectiever te zijn als coaches en procesbegeleiders. Laat je inspireren door hun verhalen en ontdek hoe jij jouw rol als ondersteuner kan versterken door je eigen authentieke pad te bewandelen.
Waarom is het belangrijk om vanuit jouw eigenheid veranderingsprocessen te faciliteren?
Sofie: “Wanneer je niet vanuit jouw eigenheid faciliteert, handel je op basis van hoe je denkt dat het hoort. Dat zal jou en het proces alleen maar belemmeren. Zonder eerst verbonden te zijn met jezelf, kun je onmogelijk verbonden zijn met de ander en hun behoeften begrijpen.”
Kris: “Verandering ontstaat gesprek na gesprek. Ik quote hierbij graag organisatiewetenschapper Nancy Dixon die zegt: "organisational change happens one conversation at a time." Ik kan pas echt in dialoog gaan als ik dat doe vanuit wie ik werkelijk ben. Alleen dan voelen mensen zich gehoord en gezien, en ontstaat er ruimte voor verandering.”
Sofie: “Durf helemaal jezelf te zijn. Wanneer ik dicht bij mezelf blijf en ik probeer zo leeg mogelijk te zijn dan ben ik zeer sensitief en pik ik alles op. Ik ben scherp en weet, ik moet ingrijpen. Ik ga rechtstreeks naar de kern, zonder omwegen of voorzichtigheid. Maar als ik verkrampt raak, gaat al mijn energie naar mijn hoofd en denk ik: 'Nu moet ik het weten.' Dan doe ik dingen die minder krachtig en efficiënt zijn."
Kris: “Als begeleider moet je ruimte creëren en dat kan enkel als je dat vanuit een authentieke plek doet. Dit gebeurt niet door simpelweg vaardigheden aan te leren of modellen toe te passen. Mensen moeten zich veilig voelen bij jou om verandering toe te laten.”
Wat is dan jullie eigenheid, jullie kracht?
Sofie: “Ik luister naar wat mensen zeggen, maar nog veel meer naar de energie achter de woorden. Ik werk met de lichaamstaal die ik oppik. Wanneer ik incheck, maak ik ruimte voor vertraging en begeleid ik mensen zachtjes naar binnen. Met de ogen dicht en de focus naar hun innerlijk landschap, help ik mensen minder in hun hoofd te zitten en voelen wat er écht leeft. Dat is mijn sterkte: ik zorg ervoor dat mensen naar het hier en nu komen en ze uit de verhalen blijven. Dan komt er vaak echtheid piepen: tranen, worstelingen, blijdschap en andere emoties. Dat is goed want op die manier ga je naar stevige dieperliggende thema’s. Ik werk daarom vaak met aanraking, dans en belichaming. Dit brengt mensen uit de automatische piloot en in aanraking met de stroom van het leven.”
Kris: “Ik werk heel visueel. Wanneer iemand me iets vertelt, zie ik het in beelden. Complexe vraagstukken verhelder ik door ze letterlijk visueel in beeld te brengen, bijvoorbeeld met een mindmap. Onlangs begeleidde ik een tweedaags visietraject voor docenten van de opleiding Innovatiemanagement. Er was een veelheid aan informatie te verwerken. Ik maak dan alles klein, behapbaar en zichtbaar aan de muren of op de grond in de ruimte zodat we stap voor stap resultaten neerzetten en daarop kunnen voortbouwen.”
Sofie: “Kris is enorm sterk in faciliteren vanuit het cognitieve. Hij gaat naar de inhoud, sorteert, verdeelt en creëert duidelijkheid in de veelheid van dingen. Hij gebruikt ook vaak humor, wat lichtheid en zuurstof brengt en zorgt voor een ander perspectief op de zaken. Dit creëert ruimte voor verbinding."
Kris: “Sofie en ik zijn complementair in ons werk maar dat betekent niet dat het zwart-wit is. We hebben elk onze eigen sterk ontwikkelde vaardigheden, maar we begrijpen en vullen elkaar aan in de andere aspecten. Dit maakt onze samenwerking sterk en effectief."
Hoe weet je wat jouw eigenheid is?
Kris: “Tijdens de leergang ‘authenthiek begeleiden van veranderingsprocessen’, die ik zelf ook heb gevolgd, hebben mensen me gewezen op het nut van mijn aanpak. Dat heeft me geholpen om mijn eigenheid bewuster in te zetten en verder te ontwikkelen. Een tip? Wanneer je je aangesproken voelt door een bepaalde begeleidingsstijl of snel leert van andere mensen die een bepaalde manier van werken gebruiken, betekent dat vaak dat die aanpak aansluit bij jouw eigenheid."
Sofie: “Je ontdekt je eigenheid in relatie met de ander én door naar binnen te gaan. Hoe stiller je het maakt, hoe helderder het wordt. Waar gaat jouw energie spontaan naartoe? Wat doe je uit jezelf zonder nadenken. ‘Grow-up, wake-up, clean-up, show-up.’ Doe eerst je opruimwerk en confronteer jezelf met alle bagage die je meedraagt. Wees je bewust van je conditioneringen en zorg dat je niet vastzit in patronen die door je opvoeding zijn bepaald. Neem leiderschap en durf de dingen te doen waar je bang voor bent, maar die je wel te doen hebt. Wees trouw aan jezelf. Wees vrij.”
Zijn methodieken om verandering te begeleiden dan niet belangrijk?
Kris: “Mensen willen vaak hun koffer vullen met tools en methodieken. Er zijn veel methodieken beschikbaar om veranderingsprocessen te begeleiden, maar je kunt ze pas effectief inzetten als je begrijpt vanuit welk principe ze vertrekken en wat ze kunnen bereiken. Sofie en ik werken vanuit dezelfde principes: veiligheid creëren, erkennen dat verandering relationeel is, en een waarderend perspectief hanteren. Als die principes helder zijn, weet je ook welke methodieken je kunt inzetten. En de keuze voor een bepaalde methodiek of aanpak hangt dan weer af van je persoonlijke voorkeur of stijl."
Wanneer is voor jullie een verandertraject succesvol?
Sofie: “Ik creëer een plek waar bewustzijn kan groeien. Waar licht kan schijnen op donkerte. Voor mij is een traject geslaagd wanneer er meer bewustzijn is ontstaan: Hoe gaan we met elkaar om? Waarom doen we wat we doen? Waar lopen we tegenaan? Ik ben tevreden als mensen dingen beginnen zien die ze daarvoor niet zagen. Bij de start van een traject hou ik niet krampachtig vast aan een resultaat. Ik heb vertrouwen dat we op de juiste plek zullen uitkomen.”
Kris: “En als we uitkomen op een andere plek dan die we aanvankelijk voor ogen hadden, dan is er pas echt iets veranderd. Je oorspronkelijke beeld van wat er moest veranderen is dan zelfs veranderd. Dat is top!”